Hoofdstuk 2 – Op weg?

2.1. Hoe? – Onderhandelen

Wellicht veroorzaken de voorgaande verhalen over beulen, slaven, posities, reactiepatronen, Ego’s, de keuze tussen langzaam sterven of een ingrijpende irreversibele verandering inzicht in het eigen levensverhaal van de lezer. Wellicht veroorzaken ze ook een ongemakkelijk gevoel: ‘Hoe staat het met mijzelf?
Herken je je eigen verhaal dan is het verleidelijk om snel actie te ondernemen. Maar zo werkt dat niet!

Toen ik inzicht had in mijn psychologische Egypte wilde ik onmiddellijk ingrijpen. Ik zou dat varkentje wel eens even wassen. Voortvarend en bij voorkeur onopvallend paste ik zaken oppervlakkig en marginaal aan, waar mogelijk compromissen sluitend. Onderhandelen, polderen, ik werd er een kei in. Om me heen verzamelde ik mensen met wie ik me kon identificeren, of op wie ik mijn tekorten kon projecteren. Zo ontweek ik de echte aanpak, de grote verandering en bleef waar ik was. Daarmee hield ik mijn Ego’s niet alleen in stand, maar versterkte ze zelfs. Natuurlijk zag ik ook wel dat deze aanpak niet werkte, dus ging ik gewoon nog harder werken (een ander veel voorkomend vermijdingsmechanisme is medicijn- of drugsgebruik). Zo marchandeerde ik met de hardnekkige onrust in me. Het resultaat? Ik raakte alleen maar meer verstrikt in mijn overlevingsmechanismen en verder weg van waar het echt om gaat. En noch G’d, noch mijn authentieke zelf trapte daar in.

2.2. – Waarom ga je op weg?

Wat is hier aan de hand? Waarom kan een mens niet in Egypte blijven en daar veranderen door wat kleine aanpassingen?
De realiteit is dat de mens in het psychologische Egypte in de ban blijft van zijn verleden, zijn overlevingsmechanismen houden hem in hun greep en maken het onmogelijk om te worden wie hij bedoeld is te zijn. Daarom is blijven een keuze voor passiviteit, voor vasthouden aan het verleden, voor niet geloven in verandering.

Gaan betekent vrij maken van tekorten en trauma’s.
Gaan betekent niet meer ‘doen alsof’ maar het ‘ware ik’ toelaten.
Gaan betekent los maken van wat was en wat bond.
Gaan betekent geloven in volwassen innerlijke vrijheid, in de eigen bestemming.

G’d nodigt de mens uit om te breken met het bekende en om niet om te zien maar vooruit te kijken en op pad te gaan, naar de plaats in het beloofde land die voor hem is bestemd. De plaats waarvoor hij bij zijn geboorte alle kwaliteiten heeft meegekregen.

2.2.a. De eerste grote stap.

Als het besluit om te gaan genomen is, wat is dan de eerste stap? Dat is een mysterie [1 - Mysterie betekent: gebeurtenis die je niet begrijpt!]! Een mysterie dat de mens uitnodigt een moment van stilte en bezinning te creëren waarin hij vragen stelt aan zijn eigen hart! Stil, mijn ziel, wees stil… In Mattéüs 7 [2 - 1 Oordeel niet, opdat er niet over jullie geoordeeld wordt. 2 Want op grond van het oordeel dat je velt, zal er over je geoordeeld worden, en met de maat waarmee je meet, zal jou de maat genomen worden. 3 Waarom kijk je naar de splinter in het oog van je broeder of zuster, terwijl je de balk in je eigen oog niet opmerkt? 4 Hoe kun je tegen hen zeggen: “Laat mij de splinter uit je oog verwijderen,” zolang je nog een balk in je eigen oog hebt? 5 Huichelaar, verwijder eerst de balk uit je eigen oog, pas dan zul je scherp genoeg zien om de splinter uit het oog van je broeder of zuster te verwijderen. 6 Geef wat heilig is niet aan de honden en gooi je parels niet voor de zwijnen; die zouden ze maar met hun poten vertrappen, zich omkeren en jullie verscheuren. 7 Vraag en er zal je gegeven worden, zoek en je zult vinden, klop en er zal voor je worden opengedaan. 8 Want ieder die vraagt ontvangt, en wie zoekt vindt, en voor wie klopt zal worden opengedaan. 9 Is er iemand onder jullie die zijn kind, als het om een brood vraagt, een steen zou geven? 10 Of een slang, als het om een vis vraagt? 11 Als jullie dus, ook al zijn jullie slecht, je kinderen al goede gaven schenken, hoeveel te meer zal jullie Vader in de hemel dan het goede geven aan wie hem daarom vragen. 12 Behandel anderen dus steeds zoals je zou willen dat ze jullie behandelen. Dat is het hart van de Wet en de Profeten. 13 Ga door de nauwe poort naar binnen. Want de brede weg, die velen volgen, en de ruime poort, waar velen door naar binnen gaan, leiden naar de ondergang. 14 Nauw is de poort naar het leven, en smal de weg ernaartoe, en slechts weinigen weten die te vinden.] zegt Jezus daar wat over.

Voorwaar een grote opgave, stil zijn terwijl je je nog half in de hectiek van het psychologische Egypte bevindt. Waar het overlevingsdeel (als het nog niet geveld is door crises) regeert, gefocust op doen, hebben, profileren. En waar het door tekorten gewonde kind nog diep is weggestopt. Daar en dan stil zijn.
En in die stilte de vraag laten rijzen, allereerst aan je zelf, misschien via en in een gebed tot G’d: wijs mij de weg naar binnen!
Stel jezelf vragen: ‘Wat beweegt mij?’ ‘Waar loop ik voor weg?’ ‘Waarom ben ik onrustig, ontevreden, verdrietig, gehaast, afgemat?’ (Zoals David zei tegen zijn ziel: ‘Wat ben je bedroefd, mijn ziel, en onrustig in mij.’ [3 - Psalm 42: 6 en 12; Psalm 43: 5])

Zoek in die stilte naar het kind in je. Waar verstopt het zich? Hoe lang is het daar al? Waarom? Hoe is het met hem? Vel geen oordeel over wat het je laat zien, stel je enkel open voor hem, maak ruimte voor hem.

En ten slotte: ga, figuurlijk, kloppen op je eigen hart. Geef het kind in je toestemming om contact met je te maken en te reageren, zelfs door de gesloten deur van je hart heen. Dat is nieuw en kan eng voelen, alsof je de weg kwijt bent, de controle verliest.
Dit nu is je opdracht en de eerste stap op je reis: hou het daarbij uit, vertoef daar en luister stil. Er komt een moment dat je diep in je een zacht ‘ja’ hoort. Dan weet en voel je hoe je jezelf toestaat je oude leven achter je te laten, ‘dood’ te gaan als het ware. En op reis te gaan.

In de drie evangeliën staat: ‘ieder die zijn leven wil behouden, zal het verliezen, maar wie zijn leven verliest omwille van mij, zal het behouden.’ [4 - Matthéüs 16: 25; Marcus 8: 35; Lucas 9: 24; Johannes 12: 24 en 25]

2.2.b. Het leven kiezen

Simone Pacot [5 - Simone Pacot is emeritus advocaat aan het gerechtshof van Parijs. Sinds vele jaren leidt ze sessies in samenwerking met de stichting Bethesda. Daarin toont ze hoe het evangelie wil doordringen tot in de diepste diepten van ons mens-zijn. Haar boeken getuigen van een fijn inzicht in de menselijke psychologie, geïntegreerd in een gelovige visie. Ze biedt een levensnabije spiritualiteit aan voor de hedendaagse mens. Kortom: de spiritualiteit van de innerlijke genezing.] verwoordt het zo: ‘Uit Egypte wegtrekken houdt in de eerste plaats in, dat we gehoor geven aan G’ds oproep om het leven te kiezen en ons op weg begeven. Dat brengt met zich mee, dat we vervolgens onze wegen ten dode moeten verlaten en ons niet langer slaafs moeten onderwerpen aan welke farao dan ook: het verlies van onze innerlijke vrijheid; het verlies van onze identiteit als kind van G’d; de fatale manier waarop we ons met anderen vergelijken; een overdreven emotionele afhankelijkheid die ons van onszelf vervreemdt; de manier waarop we ons leven laten overheersen door leugenachtige woorden of laten belemmeren door de verkeerde verboden die ons zijn opgelegd.’ [6 - ]
Ze geeft ook aan dat het verhaal over de confrontatie tussen Mozes en farao en over de tien plagen van Egypte duidelijk laat zien, dat we hier te maken hebben met een spirituele strijd. Die strijd komt voort uit het feit, dat we ontzettend vasthouden aan ons verleden – hoe zwaar het misschien ook is geweest – en dat dit voortdurend een grote invloed uitoefent op ons heden.