Hoofdstuk 4 – Samenvatting historisch en psychologisch Egypte

Door hongersnood gedreven, belanden de Hebreeërs (vader Jacob en zijn gezin) in Egypte. Daar krijgen ze een plek om te wonen en te werken. Hun aantal neemt toe. Gaandeweg worden ze afhankelijk van de Egyptenaren, die hen als bedreigend ervaren en hen gaan inzetten als slaven.

In deze tijd wordt de mens geboren in een psychologisch Egypte dat hem remt en beperkt in de ontwikkeling van zijn authentieke zelf en het hem moeilijk maakt om zichzelf te verstaan als G’ds geliefde kind.
Een schets van dit psychologische Egypte aan de hand van de kenmerken van het slavenbestaan van de Hebreeërs:
De identiteit van de mens wordt bepaald door afhankelijkheid van bevestiging van en door de ander.
Dat maakt zijn relaties ongelijkwaardig: ofwel hij kijkt op naar ofwel hij kijkt neer op de ander. Zijn dagelijkse bestaan is gefocust op wat hij doet, op wat hij bezit en op wat hij denkt dat anderen van hem willen en over hem zeggen.
Zijn drijfveren zijn het besef dat hij niet oké is en dat wat hij is of doet nooit genoeg is.
Dat wordt bevestigd en in stand gehouden door de instrumentele criteria van de meetlat en de wet.
Twee gemoedsgesteldheden overheersen hem: angst en ontevredenheid.
Hij is zo gericht op denken (over wat wel en wat niet hoort) dat hij onvoldoende zorg voor en contact met zijn lichaam heeft. Hij ziet zijn lichaam als een middel om te bereiken wat van hem wordt verwacht en\of geëist: het halen van zijn targets.

De plaats van G’d is ‘ergens daarboven’. De mens houdt rekening met Hem, onderhandelt met Hem, leest in de Bijbel, gaat naar de kerk en naar samenkomsten.

De mens gaat door crises (plagen) en gaandeweg steekt diep in hem onvrede de kop op. Hij probeert die de kop in te drukken door kleine aanpassingen aan te brengen in zijn dagelijkse ‘Egyptische’ bestaan. Grote veranderingen vermijdt hij. Pas als deze aanpak mislukt, crises elkaar opvolgen en de onvrede zich niet meer laat wegdrukken, beseft hij: om iets wezenlijks te veranderen moet hij de status quo doorbreken. Uiteindelijk neemt hij het onvermijdelijke en onafwendbare besluit:

Ik ben geen slachtoffer, redder of vervolger meer.
Ik neem mijn verantwoordelijkheid en vertrek: op zoek naar mijn authentieke zelf, naar hoe G’d mij bedoeld heeft.
Voor mij ligt de woestijn.
En kijk: de Rode Zee wijkt… het pad wordt zichtbaar!

Born In Chains

I was born in chains but I was taken out of Egypt
I was bound to a burden, but the burden it was raised
Oh Lord I can no longer keep this secret
Blessed is the name, the name be praised.

     Ik ben geboren in ketens maar ik werd genomen uit Egypte
     Ik was gebonden door een last, maar de last groeide
     Oh Lord ik kan dit niet langer geheim houden
     Gezegend is de naam, de naam worde geprezen.

I fled to the edge of a mighty sea of sorrow
Pursued by the armies of a cruel and dark regime
But the waters parted and my soul crossed over
Out of Egypt, out of Pharaoh’s dream.

     Ik vluchtte naar de rand van een machtige zee van zorgen
     Nagestreefd door de legers van een wreed en donker regime
     Maar de wateren gingen uiteen en mijn ziel stak over
     Weg van Egypte, weg van farao’s droom.

Word of words and the measure of all measures
Blessed is the name, the name be blessed
Written on my heart in burning letters
That’s all I know, I do not know the rest

     Woord van woorden en de maat van alle maatregelen
     Gezegend is de naam, de naam worde gezegend
     Geschreven op mijn hart in brandende brieven
     Dat is alles wat ik weet, de rest weet ik niet

I was idled with my soul, when I heard that you could use me
I followed very closely, but my life remained the same
But then you showed me where you had been wounded
In every atom spoken is the name

     Ik legde met mijn ziel stil, toen ik hoorde dat u me kon gebruiken
     Ik volgde het zeer nauwlettend, maar mijn leven bleef hetzelfde
     Maar toen liet u me zien waar u gewond was
     In elk atoom is de naam uitgesproken

I was lost on the road, your love was so confusing
And all the teachers told me that I had myself to blame
But in the arms stands the illusion
The sweet unknowing unifies the name

     Ik was de weg kwijt, je liefde was zo verwarrend
     En al de leerkrachten vertelden mij dat ik mijzelf had beschuldigd
     Maar in de armen staat de illusie
     De zoete onwetendheid verenigt met de naam

Word of words, and the measure of all measures
Blessed is the name, the name be blessed
Written on my heart in burning letters
That’s all I know, I cannot read the rest

    Woord van woorden, en de maat van alle maatregelen
    Gezegend is de naam, de naam worde gezegend
    Geschreven op mijn hart in brandende brieven
    Dat is alles wat ik weet, ik kan de rest niet lezen

I heard the soul unfolds in the chambers of this longing
As the bitter liquor sweetens in the amber cup
Ah but all the ladders of the night have fallen
Just darkness now, to lift the longing up.

     Ik hoorde dat de ziel zich ontvouwt in de kamers van dit verlangen
     Zoals de bittere likeur in de amber cup gezoet wordt
     Ah, maar al de ladders van de nacht zijn naar beneden gekomen
     Gewoon duisternis is het nu, om het verlangen op te heffen.

Word of words and measure of all measures
Blessed is the name, the name be blessed
Written on my heart in burning letters
That’s all I know, I cannot read the rest

     Woord van woorden en maatregel van alle maatregelen
     Gezegend is de naam, de naam worde gezegend
     Geschreven op mijn hart in brandende brieven
     Dat is alles wat ik weet, ik kan niet lezen de rest

Leonard Cohen, cd 'Popular Problems' (2014)

Luister op YouTube (https://www.youtube.com/watch?v=wbys4ErNg94)